Skolyoz

SKOLYOZ

 

Skolyoz nedir ?  Skolyoz belirtileri nelerdir ? Skolyoz sıklığı , skolyoz çeşitleri nelerdir ? Skolyozda tanı yöntemleri nelerdir ? Skolyozda takip ve skolyoz tedavi seçenekleri nelerdir?

 

Skolyoz nedir ?

 

Ayakta duran bir kişiye arkadan bakıldığında omurganın yana doğru olan eğikliğine skolyoz adı verilir. Sağa, sola veya her iki yana birden eğiklik olabilir. Normal ve sağlıklı bir omurgada omurlar arkadan bakıldığında düz bir hat üzerinde durur. Skolyozda ise omurlar yana doğru yer değiştirmiştir. Bazı durumlarda omurlar kendi eksenleri etrafında dönerler ki bu duruma rotoskolyoz adı verilir. Rotoskolyoz, skolyozun kalıcı hale geldiğinin göstergesidir. Skolyozun derecesi düşük olduğunda, bu durum arkadan bakıldığında belli olmayabilir. Bu nedenle,  skolyozun saptanması için kişinin öne eğilmesinden sonra gözlem yapmak gerekir.

 

Skolyoz belirtileri nelerdir ?

 

Skolyozun erken dönemde saptanması önemlidir. Skolyoz kısmen aile tarafından çocuğun sırtında eğiklik olduğunun fark edilmesiyle, kısmen de başka bir hastalığın muayene ve tedavisi sırasında hekimler tarafından saptanır. Skolyozun erken tanısında ailelere çok büyük görev düşmektedir. Skolyozun ilerleyici bir omurga bozukluğu olması erken tanının da önemini ortaya çıkarmaktadır. Ne kadar erken müdahale edilirse, elde edilen sonuçlar da o kadar yüz güldürücü olmaktadır. Okul çağındaki çocuklara yapılacak basit birkaç değerlendirme, erken dönemde tanı konulabilmesi açısından önemlidir.  Skolyozda :

 

 1.Omuzlardan biri diğerinden daha yüksektedir,

 2.Kürek kemiklerinden biri daha yüksek veya daha belirgin olabilir,

 3.Eller yanda dengeli bir şekilde dururken bir tarafta kolla vücut arasında daha fazla mesafe vardır,

 4.Kalça bir tarafta daha yüksektedir,

 5.Karşıdan bakıldığında kafa, leğen kemiğiyle karşılaştırıldığında, orta hatta değildir,

 6.Belin bir tarafında ciltte katlantı olabilir,

 7.Arkadan bakıldığında öne eğilen bir kişide sırtın bir yarısı daha yüksektedir.

 

Bu belirtilerden bir veya birkaçı özellikle okul çağındaki çocuklarda saptanırsa bir fizik tedavi uzmanına başvurarak gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılması gerekmektedir.

 

 

 

Skolyoz sıklığı

 

Skolyoz görülme sıklığı konusunda ülkemizde ne yazık ki sağlıklı veriler bulunmamakla birlikte, Türkiye’de yaklaşık 2.5 milyon skolyoz hastasının olduğu tahmin edilmektedir. Kız çocuklarda görülme sıklığı daha fazladır ve okul çağı çocuklarının % 1.5 ila 2’sinde skolyoz vardır.

 

Skolyoz çeşitleri nelerdir ?

 

Skolyoz yapısal ve yapısal olmayan skolyoz olarak iki başlık altında sınıflandırılır.Yapısal skolyozun nedenleri :

 

1. İdiopatik skolyoz ; skolyozların % 70 ila 90’ı bu gruptandır. Oluş nedeni bilinemeyen skolyoz grubudur.
2. Doğumsal skolyoz ; omurganın doğuştan gelen anomalilerinin olduğu gruptur.
3. Nöromüsküler skolyoz
4. Romatizmal hastalıklar sonucu gelişen skolyoz
5. Travmalar sonucu gelişen skolyoz
6. Metabolik hastalıklar sonucu gelişen skolyoz
7. Tümörlerle ilgili skolyoz

 

 Olarak sınıflandırabiliriz.

 

Yapısal olmayan skolyoz ise

 

1.Postural skolyoz ; duruş bozukluğuna bağlı skolyoz

2. Bacaklarda olan uzunluk farkına bağlı olan skolyoz

3. Kalça eklem kısıtlılıklarına bağlı olarak gelişen skolyoz

4. İnflamatuar skolyoz

5. Sinir kökü irritasyonuna bağlı gelişen skolyoz olarak sınıflandırılabilir.

 

Skolyozda tanı yöntemleri nelerdir ?

 

Skolyoz tanısında en önemli yöntem hastanın fizik muayenesidir. Hasta önden, arkadan ve yanlardan bakılarak ayrıntılı bir şekilde muayene edilir.Hasta belden öne doğru eğdirilerek arkadan sırtında oluşan yükseklik olup olmadığına bakılır. Vücut simetrisindeki değişiklikler kaydedilir. Skolyoz varlığı saptandığı taktirde ayakta omurga grafileri çekilir ve grafi üzerinden skolyozun derecesi saptanır. Skolyozda omurganın içbükey olan tarafında kaburgalar birbirine yaklaşırken, dışbükey olan tarafta kaburgalar birbirinden uzaklaşmaktadır Omurgada dönme olup olmadığına yani rotoskolyoz olup olmadığına bakılır ve bunun derecelendirmesi yapılır. Omurga eğriliğinin ilerlemesi ve kalıcı duruma geçmesiyle birlikte eğime katılan omurlar kendi eksenleri etrafında dönmeye başlarlar.Bu duruma rotoskolyoz adı verilir ve tedaviye vereceği yanıtın zorlaştığının belirtisidir. Omurlar  bu dönme sırasında kendilerine bağlı olan kaburgaları da birlikte sürüklerler. Buradan da anlaşılacağı üzere skolyoz tek bir düzlemde değil, 3 boyutlu olarak görülmesi ve tedavi edilmesi gereken bir omurga bozukluğudur.

 

Skolyozda takip

 

Skolyoz ilk saptandığı tarihten itibaren 6 ayda bir çekilen grafiler ve yapılacak olan ayrıntılı muayeneler ile takip edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Yapılan takiplerde skolyozun ilerleme hızı saptanmaya çalışılır. Klasik olarak büyüme döneminin sonunda skolyozun ilerlemesinin durduğu gibi bir bilgi olmasına karşın o konuda da tartışmalar sürmektedir. Uzun dönemli hasta izlem verileri yeterli düzeyde değildir.

 

Skolyozda tedavi seçenekleri nelerdir ?

 

Skolyozda tedavi seçenekleri hastanın eğriliğinin derecesine, yaşına ve cinsiyetine göre farklılıklar göstermektedir. Öncelikle eğriliğinin ilerleme potansiyeli değerlendirilir. Klasik bilgi olarak hastanın eğriliği 20 dereceye kadarsa takip önerilir. Aslında bu dönemde başlanan manuel terapi çok daha etkili olmakta ve ilerleme durduğu gibi, gerileme de çok daha kolay sağlanmaktadır.

Skolyoz tedavisinde korse kullanımı da seçenekler arasında olmakla birlikte manuel terapi kadar etkili değildir. 25 derecenin üzerinde skolyozlarda önerilmesine karşın, hasta açısından oldukça sıkıntılı bir durumdur. Eğriliğin 40 derecenin üzerinde olduğu ve yapılan tedavilere karşın ilerleme olan olgularda cerrahi açıdan hastaların değerlendirilmesi gerekmektedir. Osteopatik manuel terapi her dereceden skolyozda önemli bir tedavi seçeneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tedavi yönteminde, skolyoz ayrıntılı olarak değerlendirilir ve kısalan kasların uzatılmasına, uzayan kasların kısaltılmasına ve güçlendirilmesi gereken kasların da güçlendirilerek eğrilmiş ve dönmüş olan omurların düzeltilmesine çalışılır. Dönmüş olan kaburgaların normal pozisyonlarına gelmeleri sağlanır. Osteopati ile skolyozlu hastalarımda oldukça iyi sonuçlar almaktayım. Skolyozda osteopatik manuel yaklaşımı ayrı bir yazımda sizlerle paylaşmaya çalışacağım.